İş Sağlığı ve Güvenliği

İşverenler işyerlerinde İş Sağlığı ve Güvenliğinin sağlanması için gerekli her türlü önlemi almak, araç ve gereçleri noksansız bulundurmak, çalışanlar da İş Sağlığı ve Güvenliği konusunda alınan her türlü önleme uymakla yükümlüdürler. İşverenler işyerinde alınan İş Sağlığı ve Güvenliği önlemlerine uyulup uyulmadığını denetlemek, çalışanları karşı karşıya bulundukları mesleki riskler, alınması gerekli tedbirler, yasal hak ve sorumlukları konusunda bilgilendirmek ve gerekli İş Sağlığı ve Güvenliği eğitimini vermek zorundadırlar.Yapılacak eğitimin usul ve esasları Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir. İşverenler işyerlerinde meydana gelen iş kazasını ve tespit edilecek meslek hastalığını en geç 2 iş günü içinde ilgili bölge müdürlüğüne bildirmek zorundadırlar. İş Sağlığı ve Güvenliğine ilişkin tüzük ve yönetmeliklerde yer alan hükümler işyerindeki çıraklara ve stajyerlere de uygulanır. Sanayiden sayılan, devamlı olarak en az elli çalışan istihdam eden ve altı aydan fazla sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde her işveren bir İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu kurmakla yükümlüdür.İşverenler İş Sağlığı ve Güvenliği kurullarınca İSG mevzuatına uygun olarak verilen kararları uygulamakla yükümlüdürler. Devamlı olarak en az elli çalışan istihdam eden işverenler, Sosyal Güvenlik Kurumunca sağlanan tedavi hizmetleri dışında kalan, çalışanların sağlık durumunun ve alınması gereken İş Sağlığı ve Güvenliği önlemlerinin sağlanması, ilk yardım ve acil tedavi ile koruyucu sağlık hizmetlerini yürütmek üzere işyerindeki çalışan sayısına ve işin tehlike derecesine göre bir veya daha fazla İşyeri Hekimi çalıştırmak ve bir İşyeri Sağlık ve Güvenlik birimi oluşturmakla yükümlüdür. Sanayiden sayılan, devamlı olarak en az elli çalışan istihdam eden ve sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde işverenler, işyerinin İş Güvenliği önlemlerinin sağlanması, iş kazalarının ve meslek hastalıklarının önlenmesi için alınacak önlemlerin belirlenmesi ve uygulanmasının izlenmesi hizmetlerini yürütmek üzere işyerindeki çalışan sayısına, işyerinin niteliğine ve tehlikelilik derecesine göre bir veya daha fazla İş Güvenliği Uzmanı olan mühendis veya teknik elemanı görevlendirmekle yükümlüdürler.İş Güvenliği Uzmanı olan mühendis ve teknik elemanların yetkilendirilmesi, çalışma usul ve esasları ÇSGB’nca çıkartılacak bir yönetmelikle belirlenir.

İşverenler

• İşyerindeki bütün riskleri değerlendirmek, önlemek ve kaynağında mücadele etmek.
• İSG için araç ve gereçleri sağlamak.
• Teknoloji ve yenilikleri takip etmek
• Tehlikeli olanları, tehlikesiz veya daha az tehlikeli olanlarla değiştirmek.
• Toplu koruma önlemlerine, kişisel korunma önlemlerine göre öncelik vermek.
• İş – donanım – çalışan arasında uyum sağlanması çalışmasını yapmak.
• Aynı işyerinde birden fazla işveren varsa İSG konusunda birlikte davranmak.
• Acil durum planları, yangın önleme planları ve tatbikatları yapmak, bunları kayıt altına almak.
• Acil tahliye planları yapmak.
• İSG için İşyeri Hekimi ve İş Güvenliği Uzmanı bulundurmak.
• Makine ve donanımlar için koruyucu ekipman bulundurmak.
• Çalışanlara Kişisel koruyucu donanımlar sağlamak.
• İşyerinde standart işaretlemeler yapmak.
• Kanserojen ve mutajen maddelerle çalışmalarda sınırlama ve koruma sağlamak.
• Gürültü ve titreşimle mücadele uygulamaları yapmak.
• Atıkların çevreye zarar vermesini önlemek.
• Ekranlı araçlarla çalışmalarda gerekli iş güvenliği önlemlerini almak.
• Çalışanları maruz kalacakları risklere karşı sağlık gözetimine tabi tutmak.
• Eğitim ve bilgi dahil her türlü önlemi almak.
• İSG politikaları geliştirmek, çalışan ve temsilcileri ile değerlendirme yapmak.
• Organizasyon yapmak ve önlemleri tüm kademelerde uygulamak.
• Çalışanları işyerindeki tehlikeler ve mesleki riskler konusunda bilgilendirmek.
• Çalışanların İSG çalışmalarına katılmalarını sağlamak.
• İSG çalışmaları için çalışanlara mali yük getirmemek.
• Alınan tüm önlemlerin uygulamasını ve sonuçlarını denetlemek, gerekirse yeni önlemler almak.

zorundadır.

Çalışanlar

• Çalışanlar, işverenin aldığı tüm İSG önlemlerine uymak zorundadır.
• Kendilerine teslim edilen kişisel koruyucu donanımları ve ekipmanları düzgün kullanmak zorundadır.
• Çalışanlar işverenin koyduğu tüm İSG kurallarına uymak, etkinliklere katılmak zorundadır.

Bugünkü yazımızda Bakım ve Onarım çalışmalarında İş Güvenliğinin öneminin kavranması açısından bazı örnekler vermek istiyorum.Gerekli İş Güvenliği tedbirlerinin alınmayışı maalesef sonuçları açısından katlanılması imkansız zararlar doğurmaktadır.Bakım Onarım çalışmalarının çeşitli evrelerinde ortaya çıkan iş kazaları çarpıcıdır. 1-Avustralya da gıda maddeleri üretimi yapan bir fabrikada dört adet dev düdüklü tencere bulunmaktadır.Bunlar basınç kontrollü olup , basınç yükseldiğinde çalışanlar yüksek sesli bir korna ile uyarılmaktadırlar.Operatör tarafından zamanında sıcaklık ayarı yapılarak basınç düşürülmediğinde 2. güvenlik önlemi devreye girmektedir.Otomatik kontrollü basınç düşürme vanası açılmakta ve bu suretle herhangi bir tenceredeki fazla olan basınç tüm tencerelerin bağlı olduğu ortak bir boruya buharı salarak tencerelerin hepsinde basıncı dengelemektedir.Çalışanlar yüksek korna sesinden rahatsız olmaktadırlar.Zaman zaman gereksiz çalmasından ve yüksek sesten rahatsızlıklarını kornanın ağzını bir bez parçasıyla tıkayarak giderirler.Ancak iş kazasının olduğu gün 4. tencerede Bakım Onarım çalışmaları yapılmaktadır.Basınç yükselir, korna sesini kimse duymaz ve basınç düşürümü zaman bağlı gecikir.Bu durumda otomatik basınç düşürme vanası devreye girer.Ve tenceredeki buharın bir bölümü ortak boruya salınır.Dolayısıyla da Bakım Onarım çalışması yapılan 4. tencereye dolan buhar içeride çalışmakta olan işçinin haşlanarak yaşamını yitirmesine neden olur.Tencerelerin içerisinde yiyecek içecek maddesi dışında Bakım Onarım çalışanı olabileceği hiç düşünülmemiştir.(*) 2-ABD de 1999 yılında Ford otomotiv firmasının buhar santralinde bir kazan patlaması olur.Ve 6 işçi yaşamını yitirirken 14 işçi de yaralanır.Söz konusu firmanın tüm kazanları yetkili kişilerce kontrolden geçirilmektedir.Patlayan kazan yıllık periyodik kontrol sırası gelen ve devre dışı bırakılması gereken kazandır.Kazan kapatılmış ve borulardaki kalabilecek Doğalgazın tahliyesi sırasında patlama olmuştur.Bilirkişi kurulunun aylarca süren incelemesinden sonra ; kontrollerin yetersiz olması , Bakım ve çalıştırma talimatlarının yetersiz olması, çalıştırılan personelin de eğitim eksikliğinin olması ve yetersiz olması nedenlerinden Ford firması suçlu bulunur.Yargılama sonucunda Ford firması toplam 7 Milyar dolar tazminat ödemeye mahkum edilir.(**) 3-İtalya da bir mermer işleme fabrikasında kesilen mermer levhaları daha sonra alınarak belirli bir yere istif edilmektedir.İki kişilik ekip halinde çalışan personelden biri diğer bir iş için ayrıldığında tek kalan diğer işçi işi tamamlamak ister.Levhaları istif yerine indirirken kendisi için emniyetli olan yan taraftan levhaları elle tutup dengeleyerek indirmesi gerekmektedir.Fakat levhaların geniş olan yüzeyinden el ile karşılayarak indirmek ister .Levhaların buy viagra online // buy cialis online // canadian pharmacy alt ucunun yere değmesi ile taşıma vincinin kapma aparatı boşa alınır.Dengesiz olan levhalar daha önce indirilenlerle birlikte işçinin üzerine devrilir.Levhaların altında kalan işçi iç kanama neticesinde birkaç saat sonra yaşamını yitirir.Makine ve ekipmanların özellikleri işçilerce bilinmeli yeterli eğitim ile çalıştıkları işteki mesleki riskler konusunda bilinçlendirilmedirler. 4-Almanya da iş makinelerinde temizlik yapan bir işçinin eline %10 yoğunluktaki Florik asitli karışım sıçrar.Saatler sonra işçinin elinde sızı başlar ; çünkü deri tarafından emilen asit kemiklerdeki kalsiyumun yerini almaktadır.Sonuçta işçinin elinin kesilmesi gerekir.(***) 5-İsrail de sentetik Akrilik elyaftan iplik üretimi yapan fabrikada hava şartlarından dolayı çalışmalar aksamaktadır.Akrilik elyafı kopartan makine elyafın elektriklenmesinden dolayı sağlıklı çalışamamaktadır.Elyaf makinenin kopartma silindirlerine sarmakta ve makine durmaktadır.Bu durum makinenin kapakları açılarak giderilmekte ve makineye yeniden yol verilmektedir.Üretim miktarı bu duruşlardan dolayı düşmektedir.Üretim yöneticisi kopartma silindirlerini örten kapağın açılarak buradan akan elyaf üzerine anti statik yağ ve su karışımı püskürtülmesi suretiyle elektriklenmenin önüne geçilmesi talimatını verir.Ancak bir sorun vardır.Bu kapaklar çalışanlar için tehlikeli bir bölgeye müdahaleyi ve çalışanların zarar görmesini engellemek maksadıyla yapılmış otomatik bir donanımla teçhiz edilmiştir.Kapaklar 1 cm açıldığında mikro anahtarlar devreye girerek makinenin tamamen durmasını sağlamaktadır.Her iki tarafa da açılan sürgülü kapakların üzerinde 2 adet mikro anahtar vardır.Birim sorumlusu insiyatif kullanarak iki mikro anahtarın algılayıcı uzantılarını söker ve kapak açıldığında makinenin durmasını önler.Böylece üretim yöneticisinin talimatını yerine getirecektir.Anti statik yağ ve su karışımını iptal edilen kapakları açarak elyaf üzerine püskürtür.Akan elyaf bandının rutubetini de zaman zaman sol eli ile üstten kontrol eder.Bu sırada sol elindeki metal bilezikli saatin elyaflara takılması ile elyaf demeti güçlü bir şekilde elini makineye doğru çeker.Sorumlu ani bir hareketle kendini geri doğru atmaya çalışır.Fakat bu sırada saatin metal bileziği sol el deri ve et dokusunu bir eldiven gibi soyup çıkartır. 6-İş makinesi ile yapılan çalışma sonrası iş makinesinin kepçesinin kırık olduğu anlaşılır.Makine Bakım yerine alınır.Kaynak yapmak üzere gerekli hazırlık yapılır.İşlem sırasında kaynak makinesinin yeri ve işlem yeri arasındaki mesafe nedeniyle işçi kaynak makinesinin yerini değiştirerek işi kolaylaştırmak ister.Kaynak işleminin rahat yapılabilmesi için iş makinesinin kepçesi yukarıda bırakılmıştır.Kepçenin alt kısmına ise kalın bir çamur kütlesi yapışmıştır.İşçi kaynak makinesinin yerini değiştirmek için kepçenin altından geçerken uzun süredir yukarda bulunan çamur kütlesi yerçekimi etkisiyle o anda alttan geçen işçinin başına düşerek ağır şekilde yaralanmasına neden olur.(****) *Prof.Dr.Alp ESİN İş Sağlığı Güvenliği MMO yayını ** Prof.Dr Alp ESİN İş Sağlığı Güvenliği MMO yayını *** Prof.Dr Alp ESİN İş Sağlığı Güvenliği MMO yayını **** Prof.Dr Alp ESİN İş Sağlığı Güvenliği MMO yayını